آنچه باید در مورد تحلیل بنیادی بدانید
حضور در بازارهای مالی بدون داشتن دانش تحلیلی با ریسکهای زیادی همراه است. درصورتیکه حجم معاملات بالا باشد، این ریسکها میتوانند خسارتهای مالی جبران ناپذیری ایجاد کنند و باعث ورشکستگی شوند. یکی از روشهایی که فعالین مالی جهت بررسی بازارها و کاهش ریسک معاملات استفاده میشود، تحلیلهای بنیادی است.

حضور در بازارهای مالی بدون داشتن دانش تحلیلی با ریسکهای زیادی همراه است. درصورتیکه حجم معاملات بالا باشد، این ریسکها میتوانند خسارتهای مالی جبران ناپذیری ایجاد کنند و باعث ورشکستگی شوند. یکی از روشهایی که فعالین مالی جهت بررسی بازارها و کاهش ریسک معاملات استفاده میشود، تحلیلهای بنیادی است.
تحلیل بنیادی (فاندامنتال):
تحلیل بنیادی یا اصطلاحاً تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis)، یکی از روشهای تحلیل بازارهای مالی است که با بررسی وضعیت بنیادی و اقتصادی به بررسی بازار و پیشبینی آن میپردازد.
تحلیل بنیادی برای بازار سهام و بازار ارز متفاوت است. در بازار سهام، به کمک تحلیل بنیادی میتوانید وضعیت مالی، سودآوری، محصولات، خدمات، رقبا و حتی چشمانداز یک شرکت یا نماد را بررسی کنید و ارزش واقعی نماد و شرکت را به شیوههای ارزشگذاری مختلف محاسبه نمایید. به عبارتی، تحلیل بنیادی با مقایسه ارزش ذاتی یک شرکت و قیمت فعلی سهام آن، به شما کمک میکند تا سهامی را که ارزشمندتر از قیمت فعلی خود هستند شناسایی کنید. استفاده از روش تحلیل بنیادی در کنار دانش تکنیکال میتواند به تصمیمگیری بهتر برای خرید و فروش سهام در بورس کمک کند.
بیشتر بخوانید: روش تحلیل تکنیکال جان مورفی
تحلیل بنیادی در سه حوزه کلی مورد استفاده قرار میگیرد:
تحلیل بنیادی کشوری (سطح کلان):
در این حوزه، عوامل مختلفی مانند رشد اقتصادی، نرخ بیکاری، تورم، سیاستهای مالی و پولی دولت، وضعیت تجارت خارجی و سایر عوامل اقتصادی بررسی میشود تا ارزیابی کاملی از وضعیت اقتصادی کشور و پتانسیل رشد آینده آن ارائه شود.
تحلیل بنیادی صنعتی:
این استراتژی بررسی و تحلیل وضعیت و روند صنایع و بازارهای خاص را در بر میگیرد. در این روش سرمایهگذاران با بررسی صنایع مستعد رشد، اطلاعات کافی راجع به ریسکهای سیستماتیک سرمایهگذاری در صنعت مورد نظر را بهدست میآورند. این اطلاعات میتوانند به سرمایهگذاران کمک کنند تا بتوانند عملکرد شرکتها را در زمینههای خاص صنعت تحلیل نمایند و تصمیمات مناسبی برای سرمایهگذاریهای خود بگیرند.
تحلیل بنیادی شرکتی:
در این حوزه، عوامل مرتبط با عملکرد مالی شرکت مورد بررسی قرار میگیرند. از جمله این عوامل میتوان به درآمد، سودآوری، نقدینگی، بدهی، رشد فروش، سهم بازار، توان رقابتی و اطلاعات مربوط به صنعت و بازار محصولات شرکت اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: تحلیل تکنوفاندامنتال (Techno Fundamental)
بیایید به بررسی مثالی از شیوه تحلیل بنیادی بپردازیم:
قدم اول:
یک سرمایهگذار را درنظر بگیرید که در ایران زندگی میکند و قصد سرمایهگذاری در بورس تهران را دارد. این سرمایهگذار در قدم اول ابتدا باید وضعیت کلان اقتصادی را در نظر بگیرد و ریسکهای سیستماتیک ناشی از آن را بسنجد.
او با بررسی وضعیت کلان و سنجش وضعیت اقتصادی (از جمله تاثیرات تحریمهای اقتصادی بر وضعیت کشور، سیاستهای پولی که منجر به افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پولی کشور شده است)، نتیجه میگیرد که احتمالا مسیر سرمایهگذاری در جهت ارز محوری باشد؛ یعنی سرمایهگذاری در جهتی باشد که با افزایش قیمت ارز در کشور ارزش داراییهای ناشی از سرمایهگذاری نیز افزایش یابد.
قدم دوم:
در مرحله دوم نوبت به انتخاب صنایع میرسد. این سرمایهگذار باید صنایعی را انتخاب کند که درآمدهای حاصل از آن صنعت ارز محور باشند. صنایع ارز محور صنایعی هستند که قسمت بزرگی از درآمد آنها ناشی از صادرات است. در ایران صنایع پتروشیمی، صنایع فولادی، صنایع معدنی و … صنایع صادرات محور هستند.
از طرفی با توجه به افزایش قیمت انرژی جهانی از جمله نفت، این سرمایهگذار با بررسی وضعیت موجود، صنعت پتروشیمی را به عنوان صنعت برتر برای سرمایهگذاری انتخاب میکند.
قدم سوم:
در مرحله سوم این سرمایهگذار باید از بین شرکتهای مختلف یک صنعت، یکی از این شرکتها را به عنوان گزینه نهایی برای سرمایهگذاری انتخاب کند. در این راستا، سرمایهگذار نیازمند داشتن علم تحلیل بنیادین شرکتی مثل بررسی صورتهای مالی، وضعیت درآمد، سودآوری و … است.
در نهایت با سنجش وضعیت سودآوری شرکت و پیشبینی وضعیت سودسازی در آینده، سرمایهگذار یک شرکت را انتخاب میکند. سپس، فرآیند سرمایهگذاری را انجام میدهد.
تمام تخممرغهایتان را در یک سبد نگذارید…
احتمالا اصطلاح «تمام تخممرغهای خود را در یک سبد نگذارید» زیاد به گوشتان خورده است. در سرمایهگذاری این اصطلاح بدین معناست که تمام سرمایه خود را روی یک دارایی سرمایهگذاری نکنید.
این اصطلاح در استراتژی بالا به پایین تحلیل بنیادی نیز کاربرد دارد. یعنی وقتی صنعتی را انتخاب میکنید، تمام داراییهای خود را روی سهام آن صنعت سرمایهگذاری نکنید. با انجام این کار از ریسک ورشکستگی در امان خواهید بود. از طرفی، تغییرات ناگهانی سیاستهای صنایع مختلف، تاثیر مخرب زیادی روی داراییهای شما نخواهد داشت.
تحلیل بنیادی در بازار ارزها مانند بازارهای فارکس و ارز دیجیتال براساس تحلیل دادههای کلان اقتصادی صورت میگیرد. به صورتی که تحلیلگر بنیادی در بازار ارزها به بررسی اخبار و دادههای اقتصادی مهم از جمله تولید ناخالص داخلی، نرخ اشتغال ماهانه و تغییر سیاستهای بانک مرکزی هر کشور میپردازد.
با تحلیل دادهها و تاثیرات اخبار روی نمادهای معاملاتی در بازار، تصمیم به انجام معامله میگیرد. بدین منظور شما به عنوان تحلیلگر این بازارها باید دسترسی کاملی به سایتهای معتبر انتشار اخبار داشته باشید.
سایتهای Bloomberg ،Forex Factory ،Marketwatch منابعی برای بازار سرمایه جهانی هستند که میتوانید از آنها بهره ببرید. همچنین پلتفرم معاملهگری جمعی کماندار برای بازار سرمایه ایران منبع مهمی برای بررسی اخبار و دادههای اقتصادی محسوب میشود.
استراتژیهای تحلیل بنیادی:
پیشتر اشاره شد که تحلیل بنیادی برای بازارهای سهام و ارز متفاوت است. بدیهی است که استراتژیهای کاربردی هر کدام نیز متفاوت باشد.
یکی از استراتژیهای متداول در تحلیل بنیادی، روش بالا به پایین است. به این صورت که ابتدا وضعیت کلی کشور را بررسی کرده، سپس به بررسی صنعت مدنظر و درنهایت شرکت بورسی میپردازید.
یکی دیگر از روشهای بنیادی، بررسی تخصصی دادههای بنیادین شرکت اعم از صورت وجوه نقد، صورت سود و زیان، ترازنامه و غیره است که اصطلاحا به این روش تحلیلی، تحلیل صورتهای مالی گفته میشود.
در بازار ارزها استراتژی بنیادی به روشهای مختلفی انجام میشود که یکی از این روشها بررسی پیوسته اخبار اقتصادی است. برای مثال، معاملهگر تاثیر تغییرات نرخ بهره امریکا روی بازار را بررسی کرده و براساس این تحلیل، ارزهای با نماد usd را معامله میکند.
بیشتر بخوانید: صورتمالی در تحلیل بنیادی
کاربردهای تحلیل بنیادی در بازارهای مالی عبارتند از:
- ارزشگذاری شرکتها: تحلیل بنیادی به سرمایهگذاران کمک میکند تا با توجه به عواملی مانند درآمد، سودآوری، رشد، وضعیت مالی و موقعیت در بازار، ارزش واقعی شرکتها را ارزیابی کنند.
- تصمیمات سرمایهگذاری: تحلیل بنیادی به سرمایهگذاران کمک میکند تا با بررسی و تحلیل موقعیت و عملکرد شرکتها و صنایع مختلف، تصمیمات مناسبی در خصوص سرمایهگذاریهای خود اتخاذ نمایند.
- پیشبینی رشد و عملکرد شرکتها: با استفاده از تحلیل بنیادی، سرمایهگذاران میتوانند پیشبینی کنند که عملکرد و رشد شرکتها در آینده چگونه خواهد بود و بر این اساس تصمیمات مالی درست و مناسبی بگیرند.
- پیشبینی روند بازار: تحلیل بنیادی به سرمایهگذاران کمک میکند تا با بررسی عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که میتوانند تأثیرگذار باشند، روند بازار و جهت حرکت قیمتها را پیشبینی کنند.
- تصمیمگیری در خصوص معاملات و سرمایهگذاری در زمینههای مختلف: تحلیل بنیادی به سرمایهگذاران کمک میکند تا با توجه به پیشبینیهایی که از وضعیت اقتصادی، عملکرد شرکتها و صنایع میتوانند داشته باشند، تصمیمات مالی در خصوص سرمایهگذاری در بازارهای مختلف از جمله بازارهای سهام، ارز، سرمایه و ملک را اتخاذ کنند.
کلام پایانی
در مجموع میتوان گفت که استفاده از تحلیل بنیادی یک دیدگاه کلی اقتصادی به فعالین بازارهای مالی ارائه میدهد. همچنین کمک خواهد کرد که با بررسیهای بنیادین بازارها ریسک معاملات و حضور در بازار را کاهش دهند.
بیشتر بخوانید: بررسی سود هر سهم (EPS) در تحلیلهای مالی
سوالات متداول
تحلیل بنیادی، روشی است که با بررسی عوامل اقتصادی، مالی و بنیادی، ارزش ذاتی یک دارایی را ارزیابی میکند. برخلاف تحلیل تکنیکال که بر نمودارها و روند قیمتها تمرکز دارد، تحلیل بنیادی به عوامل کلان اقتصادی، صنعت و شرکت میپردازد.
تحلیل بنیادی برای ارزیابی ارزش واقعی شرکتها، پیشبینی رشد و عملکرد آنها، تصمیمگیری درباره سرمایهگذاری در صنایع مختلف و پیشبینی روند بازار براساس عوامل اقتصادی استفاده میشود.
تحلیل بنیادی در سه سطح اصلی انجام میشود:
سطح کلان: بررسی عوامل اقتصادی مانند رشد اقتصادی، تورم و نرخ بهره.
سطح صنعت: تحلیل روند و وضعیت صنایع مختلف.
سطح شرکت: ارزیابی مالی شرکتها شامل درآمد، سودآوری و نقدینگی.
سرمایهگذاران میتوانند ابتدا وضعیت اقتصادی کشور را بررسی کنند، سپس صنایع مناسب را شناسایی کرده و درنهایت شرکتهایی با عملکرد مالی مناسب را برای سرمایهگذاری انتخاب کنند. استراتژی «بالا به پایین» یکی از روشهای رایج در تحلیل بنیادی است.
در بازار ارزهای دیجیتال و فارکس، تحلیل بنیادی بر تحلیل عوامل کلان اقتصادی، اخبار جهانی و دادههایی مانند تولید ناخالص داخلی و نرخ بهره تمرکز دارد. منابع معتبری مانند Bloomberg و Forex Factory برای این منظور استفاده میشوند.