مدیریت موقعیت‌های باز در معاملات آپشن
در بازارهای مشتقه، به‌ویژه معاملات آپشن، مدیریت موقعیت‌های باز یکی از ارکان موفقیت و ماندگاری در این حوزه است. بر خلاف سرمایه‌گذاری‌های سنتی که معمولاً با خرید و نگهداری دارایی تا بلندمدت سروکار داریم، در معاملات آپشن معامله‌گر باید به‌طور فعال تصمیم بگیرد که چه زمانی و چگونه موقعیت خود را ببندد، اصلاح کند یا تمدید دهد.
در بازارهای مشتقه، به‌ویژه معاملات آپشن، مدیریت موقعیت‌های باز یکی از ارکان موفقیت و ماندگاری در این حوزه است. برخلاف سرمایه‌گذاری‌های سنتی که معمولاً با خرید و نگهداری دارایی تا بلندمدت سروکار داریم، در معاملات آپشن معامله‌گر باید به‌طور فعال تصمیم بگیرد که چه زمانی و چگونه موقعیت خود را ببندد، اصلاح یا تمدید کند.
بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند باعث از بین رفتن سودهای کسب‌شده یا حتی ایجاد ضررهای پیش‌بینی‌نشده شود. سه مفهوم کلیدی در مدیریت موقعیت‌های باز عبارت‌اند از:
- بازخرید (Buy to Close)
- آفست کردن (Offsetting)
- رول‌کردن قرارداد (Rolling)
در ادامه، هر یک را همراه با مثال عملی، بررسی می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: استراتژی خرید پوششی
۱. بازخرید اختیار
بازخرید به معنای بستن موقعیت فروش در یک قرارداد آپشن از طریق خرید مجدد همان قرارداد در بازار است. این اقدام زمانی کاربرد دارد که معامله‌گر در ابتدا یک قرارداد را فروخته باشد (چه اختیار خرید و چه اختیار فروش) و حال بخواهد از موقعیت خارج شود.
مزایا و دلایل بازخرید:
- تثبیت سود: زمانی‌که قیمت قرارداد کاهش یافته و معامله‌گر می‌خواهد سود موجود را قطعی کند.
- کاهش ریسک تا سررسید: به‌ویژه وقتی احتمال دارد که قرارداد وارد وضعیت سودآور (ITM) شود.
- آزاد کردن مارجین: بستن موقعیت می‌تواند وجه تضمین بلوکه‌شده را آزاد کند.
مثال:
فرض کنید معامله‌گری یک قرارداد اختیار خرید را به قیمت ۳۰۰ ریال فروخته است. مدتی بعد، قیمت این قرارداد به ۱۰۰ ریال می‌رسد. در این حالت، معامله‌گر با خرید مجدد قرارداد به قیمت ۱۰۰ ریال، سود ۲۰۰ ریالی خود را تثبیت می‌کند و دیگر نگران تغییرات احتمالی قیمت تا زمان سررسید نخواهد بود.
۲. آفست کردن موقعیت
آفست کردن روشی کلی برای بستن هر نوع موقعیت باز در معاملات مشتقه است که با انجام یک معامله معکوس نسبت به موقعیت اولیه صورت می‌گیرد:
- اگر موقعیت اولیه خرید (Long) باشد، بستن آن با فروش (Sell to Close) انجام می‌شود.
- اگر موقعیت اولیه فروش (Short) باشد، بستن آن با بازخرید (Buy to Close) صورت می‌گیرد.
در واقع، بازخرید اختیار یک نوع خاص از آفست کردن است، اما آفست کردن فراتر از معاملات آپشن بوده و شامل فیوچرز، قراردادهای آتی کالا و سایر ابزارهای مشتقه نیز می‌شود.
کاربرد اصلی آفست کردن:
- خروج از موقعیت قبل از سررسید
- مدیریت سود و زیان
- کاهش ریسک‌های غیرمنتظره
بیشتر بخوانید: استراتژی کاورد کال مرد فقیر: راهنمای کامل برای معامله‌گران
۳. رول‌کردن قرارداد
رول‌کردن فرآیندی است که طی آن، یک موقعیت باز در قرارداد آپشن بسته شده و بلافاصله موقعیت جدیدی با سررسید یا قیمت اعمال متفاوت باز می‌شود.
این کار معمولاً زمانی انجام می‌شود که قرارداد فعلی به سررسید نزدیک شده یا شرایط بازار تغییر کرده است و معامله‌گر می‌خواهد استراتژی خود را با محیط جدید هماهنگ کند.
انواع متداول رول:
- Roll Forward: انتقال قرارداد به سررسید دورتر با همان قیمت اعمال.
- Roll Up / Roll Down: تغییر قیمت اعمال به سطوح بالاتر یا پایین‌تر، براساس پیش‌بینی حرکت آتی قیمت دارایی پایه.
مثال:
فرض کنید یک معامله‌گر در استراتژی کاورد کال، قرارداد اختیار خرید با سررسید یک‌ماهه و قیمت اعمال ۱۰۰ ریال فروخته است. اکنون که قیمت سهم به ۹۸ ریال رسیده و تنها چند روز تا سررسید باقی مانده، او می‌تواند قرارداد فعلی را بازخرید کرده و قرارداد ماه بعد را با شرایط مشابه یا اصلاح‌شده به فروش برساند. این کار باعث تداوم جریان درآمدی از دریافت پرمیوم و مدیریت ریسک می‌شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای کاورد کال: محاسبه سود، ROI و نکات کلیدی برای معامله‌گران حرفه‌ای
کلام پایانی
در معاملات آپشن، نحوه خروج از موقعیت‌ها به اندازه نحوه ورود به آن‌ها اهمیت دارد. انتخاب بین بازخرید، آفست یا رول‌کردن باید براساس «شرایط لحظه‌ای بازار»، «میزان سود یا ضرر محقق‌شده»، «چشم‌انداز حرکت دارایی پایه» و «سطح ریسک‌پذیری معامله‌گر» باشد. انجام درست این تصمیمات می‌تواند ریسک را کاهش داده، سودآوری را افزایش دهد و سرمایه‌گذار را در مسیر معامله‌گری پایدار قرار دهد.
به یاد داشته باشید که در بازار آپشن، انعطاف‌پذیری و انضباط در مدیریت موقعیت‌ها کلید بقا و رشد است.
سوالات متداول
بازخرید اختیار زمانی انجام می‌شود که معامله‌گر قبلاً یک قرارداد آپشن را فروخته و اکنون می‌خواهد موقعیت خود را ببندد. این کار با خرید همان قرارداد از بازار انجام می‌شود. هدف از بازخرید ممکن است تثبیت سود (مثلاً زمانی که قیمت قرارداد کاهش یافته)، جلوگیری از ضرر بیشتر (اگر بازار برخلاف انتظار حرکت کرده)، یا اجتناب از اعمال قرارداد باشد. همچنین، بازخرید در آستانه سررسید می‌تواند به معامله‌گر کمک کند تا از تحویل سهم یا واگذاری آن جلوگیری کند.
“آفست کردن” مفهومی کلی است و به بستن هر موقعیت باز در معاملات مشتقه از طریق اجرای معامله‌ای معکوس اشاره دارد. بازخرید اختیار یکی از انواع آفست است و مشخصاً مربوط به بستن موقعیت فروش در معاملات آپشن است. به‌طور خلاصه: همه بازخریدها نوعی آفست هستند اما همه آفست‌ها بازخرید نیستند؛ برخی ممکن است “فروش برای بستن” برای موقعیت‌های خرید باشند.
رول‌کردن به معنای بستن یک موقعیت باز در آپشن و هم‌زمان باز کردن موقعیتی جدید با سررسید یا قیمت اعمال متفاوت است. این کار معمولاً زمانی انجام می‌شود که تاریخ سررسید نزدیک است و معامله‌گر مایل به ادامه استراتژی خود با شرایط به‌روزشده است. برای مثال، در استراتژی کاورد کال، اگر قیمت سهم به نزدیکی قیمت اعمال رسیده باشد، معامله‌گر ممکن است برای حفظ سهم، قرارداد را به ماه بعد و قیمت اعمالی دورتر رول کند.
رول‌کردن زمانی ترجیح داده می‌شود که معامله‌گر نه‌تنها بخواهد موقعیت فعلی را ببندد (مثلاً برای جلوگیری از اعمال شدن یا تثبیت سود)، بلکه قصد دارد موقعیتی جدید با تاریخ سررسید یا قیمت اعمال دیگر باز کند تا استراتژی خود را ادامه دهد. به‌ویژه در استراتژی‌هایی مانند کاورد کال یا معاملات پوششی (hedged)، معامله‌گر به‌جای بستن کامل و خروج، با رول‌کردن موقعیت جدیدی با سود بالقوه مشابه یا بهتر ایجاد می‌کند.
رول‌کردن به سررسید دورتر معمولاً باعث افزایش پریمیوم دریافتی می‌شود، زیرا قراردادهای بلندمدت ارزش زمانی بیشتری دارند. اما این کار می‌تواند باعث افزایش ریسک اجرای قرارداد در صورت انتخاب قیمت اعمال نزدیک شود. همچنین، قیمت اعمال دورتر می‌تواند سود سرمایه‌ای سهم را حفظ کند، اما پریمیوم کمتری ایجاد می‌کند. بنابراین، این تصمیم باید بر مبنای اهداف معامله‌گر (درآمدزایی کوتاه‌مدت یا نگهداری بلندمدت) و چشم‌انداز بازار انجام شود.
