صورت‌مالی در تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی یکی از روش‌های تخصصی و کاربردی در سرمایه‌گذاری است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا شرکت‌ها را براساس عملکرد مالی و سودآوری در بازه‌های زمانی مختلف (سه‌ماهه، شش‌ماهه، نه‌ماهه و یک‌ساله) بررسی کنند. این تحلیل به شناسایی شرکت‌هایی با عملکرد مالی قوی و بازدهی بالا کمک می‌کند و چشم‌انداز مناسبی از آینده شرکت ارائه می‌دهد. به‌طور کلی، تحلیل بنیادی ابزاری مؤثر برای پیش‌بینی عملکرد شرکت و محاسبه سود بلندمدت است.
تحلیل بنیادی یکی از روش‌های تخصصی و کاربردی در سرمایه‌گذاری است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا شرکت‌ها را براساس عملکرد مالی و سودآوری در بازه‌های زمانی مختلف (سه‌ماهه، شش‌ماهه، نه‌ماهه و یک‌ساله) بررسی کنند. این تحلیل به شناسایی شرکت‌هایی با عملکرد مالی قوی و بازدهی بالا کمک می‌کند و چشم‌انداز مناسبی از آینده شرکت ارائه می‌دهد. به‌طور کلی، تحلیل بنیادی ابزاری مؤثر برای پیش‌بینی عملکرد شرکت و محاسبه سود بلندمدت است.
یکی از روش‌های رایج در تحلیل بنیادی، ارزش‌گذاری صورت‌های مالی است. این روش به تعیین ارزش واقعی شرکت می‌پردازد و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند. ارزش‌گذاری براساس معیارهایی مانند درآمد، سودآوری، دارایی‌ها، رشد بازار، وضعیت مالی و پتانسیل رشد آتی انجام می‌شود. هدف اصلی این فرآیند، افزایش شفافیت مالی، ارزیابی عملکرد و تعیین قیمت مناسب برای معاملات است.
صورت‌مالی چیست؟
شرکت‌هایی که در بورس معامله می‌شوند، موظف هستند عملکردهای مالی خود اعم از تغییرات سرمایه، درآمدها، هزینه‌ها، سود خالص و موارد دیگر را در دوره‌های مشخص فصلی، نیمه سالانه، نه ماهه و سالانه در صورت‌مالی منتشر کنند. در واقع، عملکردهای مالی منتشرشده توسط شرکت‌ها، صورت‌مالی نامیده می‌شوند. تهیه و تنظیم صورت‌مالی نیازمند داشتن دانش تخصصی حسابداری و مالی است. در نتیجه، این گزارشات دقیق‌ترین اطلاعات گزارش‌شده درباره عملکرد شرکت است و سرمایه‌گذاران با تکیه بر این اطلاعات می‌توانند به تصمیم‌گیری معاملاتی بپردازند. سایت کدال جامع‌ترین سایت گزارش اطلاعات جامع صورت‌های مالی است. صورت‌های مالی شامل اجزای مختلفی است که عبارتند از: ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و غیره.
بیشتر بخوانید: بررسی سود هر سهم (EPS) در تحلیل‌های مالی
۱- ترازنامه
ترازنامه یکی از اسناد مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شرکت را نشان می‌دهد. ترازنامه بیان می‌کند که در یک زمان خاص، دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه شرکت چگونه توزیع شده‌اند و نشان می‌دهد که شرکت در آن زمان چقدر دارایی داشته و چه میزان بدهی و سرمایه مالی نیز دارد. ترازنامه از سه بخش اساسی دارایی، بدهی و سرمایه تشکیل شده است. فرمول زیر برای ترازنامه برقرار است:
بدهی – دارایی = سرمایه
دارایی‌ها:
به هرگونه اموال یا منابع اقتصادی که متعلق به شرکت باشد و برای آینده شرکت منافعی ایجاد کند دارایی گفته می‌شود. داراییهای شرکت می‌تواند به دو قسمت داراییهای مشهود (قابل رویت) و داراییهای نامشهود (غیرقابل رویت) تقسیم شوند. داراییهای مشهود شامل دو بخش داراییهای جاری و غیرجاری (ثابت) است.
داراییهای جاری:
داراییهای جاری شامل دارایی‌هایی است که در طول یک دوره کوتاه (معمولا یک سال یا کمتر) به پول نقد تبدیل می‌شوند؛ مانند پول نقد، سفته‌های قابل نقدی، موجودی و اعتبارات دریافتنی.
داراییهای ثابت:
داراییهای ثابت شامل دارایی‌هایی است که برای مدت طولانی‌تر از یک دوره نگهداری می‌شوند؛ مانند تجهیزات، ماشین‌آلات، ساختمان‌ها و سرمایه‌گذاری‌های دیگر.
داراییهای نامشهود:
داراییهای نامشهود شامل دارایی‌هایی است که قابل تخمین نیستند، اما ارزشی برای شرکت دارند؛ مانند حق برند، اختراعات و حقوق مالکیت معنوی.
بدهی‌ها:
بدهی‌ها تعهداتی هستند که باید به بستانکاران شرکت در طول سال مالی پرداخت شود. تامین مالی برای پرداخت بدهی‌ها از محل داراییهای جاری شرکت انجام می‌شود؛ زیرا سررسید هر دو یکسان است. بدهی‌های شرکت به دو دسته بدهی‌های جاری و بدهی‌های غیرجاری تقسیم می‌شوند.
بدهی‌های جاری:
بدهی‌های جاری شامل تعهداتی است که باید در طی یک دوره کوتاه (معمولا یک سال یا کمتر) پرداخت شوند. مانند بدهی‌های معوقه، وام‌ها و حقوق دولتی معوقه. محل پرداخت بدهی‌های جاری از محل درآمدهای جاری است.
بدهی‌های ثابت:
بدهی‌های ثابت شامل تعهداتی است که باید در طی مدت طولانی‌تر از یک دوره پرداخت شوند؛ مانند وام‌های بلندمدت و اوراق قرضه منتشرشده. محل پرداخت این بدهی‌ها درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری‌های شرکت، از محل همین بدهی‌ها است. وام بلندمدت پرداختنی، اسناد بلندمدت پرداختنی و اوراق قرضه بلندمدت از انواع این بدهی‌ها محسوب می‌شوند.
سرمایه شرکت:
پس از بررسی دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت، درنهایت سرمایه شرکت به‌دست می‌آید. سرمایه نشان‌دهنده باقی‌مانده داراییهای شرکت پس از کسر بدهی‌های آن است. سرمایه شرکت شامل سرمایه سهام، سود انباشته و غیره است.
۲- صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد یکی از اسناد مالی اصلی است که وضعیت جریان ورودی و خروجی وجوه نقد یک شرکت را نشان می‌دهد. این اسناد به‌طور معمول برای یک دوره زمانی خاص (معمولا یک سال)، تهیه می‌شوند و نشان می‌دهند که وجوه نقد شرکت از کجا به‌دست آمده و به کجا رفته است. گزارش صورت جریان وجوه نقد شامل گزارش مربوط به فعالیت‌های عملیاتی، فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تامین مالی است.
فعالیت‌های عملیاتی:
فعالیت‌های عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد عبارتند از فعالیت‌هایی که مستقیما با فعالیت اصلی یک شرکت مرتبط هستند و نتیجه تولید و فروش محصولات و خدمات است. این فعالیت‌ها معمولا برای شرکت نقدینگی لازم را تولید می‌کنند. برخی از این فعالیت‌های عملیاتی عبارتند از: فروش محصولات یا خدمات، استقراض از منابع مالی مثل بانک، بازپرداخت وام استقراضی به بانک و پرداخت سود سهام به سهامداران.
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری:
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در صورت جریان وجوه نقد شامل فعالیت‌هایی است که مرتبط با سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها و منابع سرمایه‌ای شرکت است. این فعالیت‌ها به‌عنوان بخشی از استراتژی سرمایه‌گذاری و رشد شرکت انجام می‌شوند و می‌توانند تاثیر زیادی بر سلامت مالی و رشد آینده شرکت داشته باشند. برخی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری که در صورت جریان وجوه نقد قابل مشاهده است عبارتند از: وجوه نقد ناشی از خرید و فروش داراییهای ثابت مانند ساختمان و تجهیزات، خرید و فروش سهام و اوراق بهادار، اعطای وام به اشخاص و شرکت‌ها و استرداد وام‌های اعطا‌شده.
۳- صورت سود و زیان
صورت سود و زیان یکی از اسناد مالی اصلی است که نشان می‌دهد یک شرکت در یک دوره زمانی خاص چقدر سود یا زیان کسب کرده است. این اسناد معمولا برای دوره‌های مالی سالیانه تهیه می‌شوند و به‌صورت جداگانه یا به همراه صورت ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد گزارش می‌شوند. اجزای اصلی صورت سود و زیان عبارتست از:
درآمدها:
درآمدها شامل مجموع درآمدهای حاصل از فروش محصولات و خدمات شرکت در طول دوره مالی، از جمله فروش نقدی و فروش اعتباری است.
هزینه‌های عملیاتی:
به هزینه‌های مرتبط با تولید محصولات و ارائه خدمات، از جمله هزینه‌های مواد اولیه، نیروی کار، هزینه‌های تولید، هزینه‌های فروش و بازاریابی، هزینه‌های عملیاتی گفته می‌شود.
سود ناخالص:
سود ناخالص، مقدار حاصل از کسر درآمدها از هزینه‌های عملیاتی است که نشان می‌دهد از فعالیت اصلی شرکت چقدر سود خالص به‌دست آمده است.
هزینه‌های عمومی و اداری:
هزینه‌های مرتبط با مدیریت و اداره شرکت، از جمله حقوق و دستمزد مدیران، هزینه‌های دفتری، حقوق حقوقی و سایر هزینه‌ها مربوط به هزینه‌های عمومی و اداری است.
سود (زیان) عملیاتی:
میزان سود یا زیان کسب‌شده از فعالیت‌های عملیاتی پس از کسر هزینه‌های عملیاتی از درآمدها را سود (زیان) عملیاتی گوییم.
سود (زیان) قبل از مالیات:
سود (زیان) قبل از مالیات، عبارت است از سود یا زیان قبل از کسر مالیات بر درآمد از سود یا زیان عملیاتی.
مالیات بر درآمد:
میزان مالیاتی که باید برای درآمد کسب‌شده در دوره مالی پرداخت شود.
سود (زیان) خالص:
سود یا زیان نهایی که پس از کسر مالیات از سود (یا زیان) قبل از مالیات به‌دست می‌آید و نشان‌دهنده سود یا زیان نهایی شرکت در آن دوره مالی است.
در بررسی صورت سود و زیان شرکت‌ها، شناخت نوع فعالیت شرکت از نظر بازار فروش و هزینه‌های فصلی اهمیت دارد. مقدار فروش یا هزینه برخی از شرکت‌ها و صنایع در دوره‌های خاص از سال افزایش می‌یابد. آگاهی از این موضوع می‌تواند مانع از اتخاذ تصمیم‌های هیجانی در زمان افزایش درآمد یا هزینه فصلی توسط سرمایه‌گذاران شود.
بیشتر بخوانید: تحلیل نسبت قیمت به درآمد (P/E) و تاثیر آن بر تصمیمات سرمایه‌گذاری در بورس ایران
کلام پایانی
در این مطلب به‌صورت کامل با انواع صورت‌های مالی اساسی مثل ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان آشنا شدید. استراتژی معاملاتی ایده‌آل از ترکیب تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال به‌دست می‌آید. یعنی معامله‌گران ابتدا با بررسی صورت‌های مالی، شرکت‌های مستعد رشد را پیدا می‌کنند و درنهایت، با تحلیل تکنیکال قیمت‌های ورود کم‌ریسک به معامله، حد سود و حد ضرر مشخص می‌شود.
بیشتر بخوانید: چالش‌های سرمایه‌گذاری در ایران: از ریسک‌های سیاسی تا نوسانات بازار
سوالات متداول
تحلیل بنیادی یک روش تخصصی برای ارزیابی شرکت‌ها بر اساس عملکرد مالی و سودآوری آنها در دوره‌های مختلف است. این تحلیل به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند شرکت‌های با عملکرد قوی و بازدهی بالا را شناسایی کرده و تصمیمات بهتری برای سرمایه‌گذاری بلندمدت بگیرند.
صورت‌های مالی گزارش‌هایی هستند که عملکرد مالی یک شرکت را به صورت دقیق و جامع نشان می‌دهند. این گزارش‌ها شامل ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان هستند. سرمایه‌گذاران با بررسی این گزارش‌ها می‌توانند وضعیت مالی شرکت را تحلیل کرده و تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند.
ترازنامه یکی از اسناد مالی اصلی است که وضعیت مالی شرکت را در یک زمان خاص نشان می‌دهد. این سند شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه شرکت است و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بفهمند شرکت چقدر دارایی دارد و چه مقدار بدهی باید پرداخت کند.
صورت جریان وجوه نقد، ورودی‌ها و خروجی‌های مالی شرکت را در یک دوره زمانی خاص نشان می‌دهد. این گزارش به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بدانند وجوه نقد شرکت از کجا به‌دست آمده و چگونه استفاده شده است. همچنین، بررسی این سند می‌تواند به پیش‌بینی توانایی شرکت در ایجاد جریان نقدی مثبت کمک کند.
صورت سود و زیان گزارش مالی‌ای است که نشان می‌دهد شرکت در یک دوره زمانی مشخص چقدر سود یا زیان کسب کرده است. این سند شامل درآمدها، هزینه‌ها و سود یا زیان خالص است. تحلیل دقیق این گزارش به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا پتانسیل سودآوری شرکت را ارزیابی کرده و تصمیمات سرمایه‌گذاری بهتری بگیرند.
