مدیریت موقعیتهای باز در بازار آپشن: بازخرید، آفست و رول کردن
در بازار مشتقات، بهویژه معاملات آپشن، مدیریت موقعیتهای باز یکی از مهارتهای کلیدی هر معاملهگر حرفهای محسوب میشود. برخلاف سرمایهگذاری سنتی که خرید و فروش سهم اغلب پایان ماجراست، در بازار آپشن، معاملهگر باید نحوه بستن، اصلاح یا تمدید موقعیتها را به دقت بررسی کند.

در بازار مشتقات، بهویژه معاملات آپشن، مدیریت موقعیتهای باز یکی از مهارتهای کلیدی هر معاملهگر حرفهای محسوب میشود. برخلاف سرمایهگذاری سنتی که خرید و فروش سهم اغلب پایان ماجراست، در بازار آپشن، معاملهگر باید نحوه بستن، اصلاح یا تمدید موقعیتها را به دقت بررسی کند.
سه مفهوم مهم در این زمینه عبارتاند از: بازخرید (Buy to Close)، آفست کردن (Offsetting) و رولکردن قرارداد (Rolling). در این مقاله، به توضیح فنی و کاربردی هر یک از این مفاهیم میپردازیم.
۱. بازخرید اختیار (Buy to Close)
بازخرید اختیار به معنای بستن موقعیت فروش در یک قرارداد آپشن از طریق خرید همان قرارداد در بازار است. به عبارت دیگر، اگر معاملهگری اقدام به فروش یک قرارداد اختیار خرید یا فروش کرده باشد، برای خروج از این موقعیت باید همان قرارداد را مجدداً خریداری کند. این فرآیند در اصطلاح «Buy to Close» نامیده میشود.
برای مثال، فرض کنید معاملهگری یک قرارداد اختیار خرید را به قیمت ۳۰۰ ریال فروخته است. اگر قیمت این قرارداد در بازار به ۱۰۰ ریال کاهش یابد، او میتواند با پرداخت این مبلغ، قرارداد را بازخرید کرده و سود ۲۰۰ ریالی خود را تثبیت کند. این اقدام نهتنها سود حاصل را قطعی میسازد، بلکه ریسکهای احتمالی تا زمان سررسید قرارداد را نیز کاهش میدهد؛ بهویژه در شرایطی که احتمال قرار گرفتن قرارداد در وضعیت سودآور (ITM) وجود دارد.
۲. آفست کردن موقعیت (Offsetting)
به بستن هر نوع موقعیت باز در معاملات مشتقه از طریق اجرای یک معامله معکوس، “آفست کردن” گفته میشود. این عمل بسته به نوع موقعیت اولیه میتواند به دو صورت انجام شود:
- اگر موقعیت اولیه خرید (Long) باشد: برای آفست کردن باید اقدام به فروش (Sell to Close) کرد.
- اگر موقعیت اولیه فروش (Short) باشد: باید از بازخرید (Buy to Close) استفاده کرد.
بنابراین بازخرید اختیار، یک نوع خاص از آفست کردن محسوب میشود، اما آفست کردن دامنه وسیعتری دارد و شامل تمامی اشکال بستن موقعیتها در آپشن، فیوچرز و سایر ابزارهای مشتقه میشود.
۳. رولکردن قرارداد (Rolling)
رولکردن به معنای بستن یک موقعیت باز در قرارداد آپشن و باز کردن موقعیتی جدید با سررسید یا قیمت اعمال متفاوت است. این کار معمولاً در نزدیکی زمان سررسید انجام میشود و به معاملهگر اجازه میدهد که استراتژی خود را متناسب با شرایط جدید بازار اصلاح یا تمدید کند.
انواع متداول رول عبارتاند از:
- Roll Forward: بستن قرارداد فعلی و باز کردن قراردادی جدید با سررسید دورتر در همان قیمت اعمال.
- Roll Up / Roll Down: تغییر قیمت اعمال به سطح بالاتر یا پایینتر، بسته به چشمانداز معاملهگر نسبت به حرکت آتی قیمت دارایی پایه.
برای مثال، اگر معاملهگری در استراتژی کاورد کال، یک قرارداد اختیار خرید با سررسید یکماهه و قیمت اعمال ۱۰۰ ریال فروخته باشد و قیمت سهم در حال نزدیک شدن به ۹۸ ریال باشد، او میتواند با بازخرید قرارداد فعلی و فروش قرارداد جدید با سررسید ماه بعد، اقدام به رول فوروارد (Roll Forward) کند.
کلام پایانی
در معاملات آپشن، بستن و مدیریت موقعیتها بهاندازه باز کردن آنها اهمیت دارد. انتخاب میان بازخرید ساده، آفست کامل یا رولکردن هوشمندانه، بستگی به استراتژی، دیدگاه بازار، میزان سود محققشده و میزان ریسکپذیری معاملهگر دارد. درک تفاوتهای میان این سه مفهوم و بهکارگیری درست آنها میتواند نقش مهمی در کاهش ریسک و افزایش بازدهی در بازار آپشن ایفا کند.
سوالات متداول
بازخرید اختیار زمانی انجام میشود که معاملهگر قبلاً یک قرارداد آپشن را فروخته و اکنون میخواهد موقعیت خود را ببندد. این کار با خرید همان قرارداد از بازار انجام میشود. هدف از بازخرید ممکن است تثبیت سود (مثلاً زمانی که قیمت قرارداد کاهش یافته)، جلوگیری از ضرر بیشتر (اگر بازار برخلاف انتظار حرکت کرده)، یا اجتناب از اعمال قرارداد باشد. همچنین، بازخرید در آستانه سررسید میتواند به معاملهگر کمک کند تا از تحویل سهم یا واگذاری آن جلوگیری کند.
“آفست کردن” مفهومی کلی است و به بستن هر موقعیت باز در معاملات مشتقه از طریق اجرای معاملهای معکوس اشاره دارد. بازخرید اختیار یکی از انواع آفست است و مشخصاً مربوط به بستن موقعیت فروش در معاملات آپشن است. بهطور خلاصه: همه بازخریدها نوعی آفست هستند اما همه آفستها بازخرید نیستند؛ برخی ممکن است “فروش برای بستن” برای موقعیتهای خرید باشند.
رولکردن به معنای بستن یک موقعیت باز در آپشن و همزمان باز کردن موقعیتی جدید با سررسید یا قیمت اعمال متفاوت است. این کار معمولاً زمانی انجام میشود که تاریخ سررسید نزدیک است و معاملهگر مایل به ادامه استراتژی خود با شرایط بهروزشده است. برای مثال، در استراتژی کاورد کال، اگر قیمت سهم به نزدیکی قیمت اعمال رسیده باشد، معاملهگر ممکن است برای حفظ سهم، قرارداد را به ماه بعد و قیمت اعمالی دورتر رول کند.
رولکردن زمانی ترجیح داده میشود که معاملهگر نهتنها بخواهد موقعیت فعلی را ببندد (مثلاً برای جلوگیری از اعمال شدن یا تثبیت سود)، بلکه قصد دارد موقعیتی جدید با تاریخ سررسید یا قیمت اعمال دیگر باز کند تا استراتژی خود را ادامه دهد. بهویژه در استراتژیهایی مانند کاورد کال یا معاملات پوششی (hedged)، معاملهگر بهجای بستن کامل و خروج، با رولکردن موقعیت جدیدی با سود بالقوه مشابه یا بهتر ایجاد میکند.
رولکردن به سررسید دورتر معمولاً باعث افزایش پریمیوم دریافتی میشود، زیرا قراردادهای بلندمدت ارزش زمانی بیشتری دارند. اما این کار میتواند باعث افزایش ریسک اجرای قرارداد در صورت انتخاب قیمت اعمال نزدیک شود. همچنین، قیمت اعمال دورتر میتواند سود سرمایهای سهم را حفظ کند، اما پریمیوم کمتری ایجاد میکند. بنابراین، این تصمیم باید بر مبنای اهداف معاملهگر (درآمدزایی کوتاهمدت یا نگهداری بلندمدت) و چشمانداز بازار انجام شود.