مقایسه صندوق‌های اهرمی در بازار سرمایه ایران
صندوق‌های اهرمی یکی از ابزارهای مالی نوین هستند که در سال‌های اخیر به‌عنوان یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران معرفی شده‌اند. این صندوق‌ها که نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند به دلیل قابلیت‌های خاص خود، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با استفاده از اهرم مالی، بازدهی بیشتری را همراه با ریسک بیشتر، نسبت به سرمایه‌گذاری‌های معمولی کسب کنند.
صندوق‌های اهرمی یکی از ابزارهای مالی نوین هستند که در سال‌های اخیر به‌عنوان یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران معرفی شده‌اند. این صندوق‌ها که نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند به دلیل قابلیت‌های خاص خود، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با استفاده از اهرم مالی، بازدهی بیشتری را همراه با ریسک بیشتر، نسبت به سرمایه‌گذاری‌های معمولی کسب کنند.
اهرم مالی به این معنا است که صندوق با قرض گرفتن منابع مالی اضافی مانند تسهیلات بانکی، سرمایه‌گذاری‌های خود را افزایش می‌دهد. به عبارت دیگر، صندوق از منابع خود و منابع قرض گرفته‌شده برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کند. این اقدام می‌تواند منجر به افزایش قابل‌توجه بازدهی شود، اما درعین‌حال ریسک بیشتری را نیز به همراه دارد.
بخوانید: همه چیز درباره صندوق سرمایه‌گذاری
انواع صندوق‌های اهرمی در ایران
تاکنون ۷ صندوق اهرمی در بازار سرمایه پذیره‌نویسی شده‌اند و در حال فعالیت هستند. لیست صندوق‌های اهرمی به شرح زیر است:
۱- صندوق اهرمی کاریزما
۲- صندوق اهرمی توان مفید
۳- صندوق اهرمی جهش فارابی
۴- صندوق اهرمی شتاب آگاه
۵- صندوق اهرمی موج فیروزه
۶- صندوق اهرمی بیدار
۷- صندوق اهرمی نارنج
بخوانید: صندوق قابل معامله یا همان ای تی اف (ETF) چیست؟
مقایسه صندوق‌های اهرمی
برای مقایسه صندوق‌های اهرمی، چندین پارامتر کلیدی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا عملکرد و ویژگی‌های مختلف این صندوق‌ها را بهتر درک کنید. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین پارامترها برای مقایسه صندوق‌های اهرمی اشاره می‌کنیم.
۱- دارایی‌های تحت مدیریت (AUM)
دارایی‌های تحت مدیریت (AUM) به دارایی‌‌هایی گفته می‌شود که یک صندوق سرمایه‌گذاری از سرمایه‌گذاران خود دریافت می‌کند. ترکیب AUM در صندوق‌های اهرمی شامل سهام، اوراق قرضه و نقدینگی و سپرده طلا است که نقش کلیدی در ارزیابی صندوق‌ها دارد؛ زیرا بر بازدهی صندوق‌ها تاثیر مستقیم می‌گذارد.
معمولا سهام بیشتر باعث نوسانات و ریسک بیشتر می‌شود، درحالی‌که اوراق قرضه و نقدینگی به ثبات و کاهش ریسک کمک می‌کنند. صندوق‌هایی با ترکیب متنوع می‌توانند بازدهی بهینه‌تری به همراه داشته باشند و از نوسانات شدید جلوگیری کنند. صندوق‌هایی که بیشتر به سهام وابسته هستند، ممکن است از اهرم مالی بیشتری استفاده کنند که بدین ترتیب، ریسک و بازدهی تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند. همچنین، ترکیب دارایی‌ها نشان‌دهنده استراتژی مدیریت ریسک صندوق است و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ نمایند. بنابراین، تحلیل ترکیب دارایی‌ها یکی از معیارهای اصلی برای مقایسه و ارزیابی صندوق‌های اهرمی به شمار می‌آید.
صندوق‌هایی مانند موج، اهرم و بیدار با وزن سهام بالاتر، در بازارهای صعودی بازدهی بیشتری دارند اما در بازارهای نزولی با ریسک بیشتری مواجه می‌شوند.صندوق‌هایی مانند شتاب که وزن اوراق و پول نقد بالاتری دارند، نوسانات کمتری خواهند داشت و در شرایط نوسانی بازار، ممکن است بازدهی باثبات‌تری ارائه دهند. صندوق‌های جهش، نارنج اهرم و توان با ترکیبی از سهام و اوراق، رویکردی متعادل‌تر دارند و می‌توانند در شرایط مختلف بازار عملکرد متناسبی داشته باشند.
۲- ضریب اهرمی صندوق‌ها
ضریب اهرمی اسمی نشان‌دهنده میزان اهرم مالی اعلام‌شده توسط صندوق است و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بتوانند تصویری کلی از استفاده بدهی در صندوق داشته باشند. ضریب اهرمی واقعی، براساس وضعیت واقعی بدهی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها، میزان دقیق‌تری از استفاده از اهرم را ارائه می‌دهد و به تحلیل ریسک و بازدهی واقعی صندوق کمک می‌کند. در مقایسه صندوق‌ها، ضریب اهرمی اسمی برای درک عمومی مفید است، درحالی‌که ضریب اهرمی واقعی برای ارزیابی دقیق‌تر و تحلیل تاثیر واقعی اهرم بر عملکرد صندوق اهمیت بیشتری دارد.
ضریب اهرمی بالا در صندوق‌های اهرمی می‌تواند به بازدهی بیشتر منجر شود، اما با ریسک و نوسانات بیشتر همراه است. در مقابل، ضریب اهرمی پایین اعلب به کاهش ریسک و نوسانات منجر می‌شود، ولی ممکن است بازدهی کمتری داشته باشد. بنابراین، بالا یا پایین بودن ضریب اهرمی تاثیر مستقیم بر میزان بازدهی و ریسک صندوق دارد.
تصویر زیر به مقایسه ضریب اسمی و ضریب واقعی صندوق‌های اهرمی اشاره دارد.
براساس تصویر بالا، صندوق‌هایی مانند بیدار و اهرم که ضریب اهرمی واقعی نزدیک‌تری نسبت به ضریب اهرمی اسمی دارند، معمولا توانسته‌اند بازدهی بهتری نسبت به پیش‌بینی‌ها داشته باشند. برعکس، صندوق‌هایی که ضریب اهرمی واقعی آن‌ها (با اختلاف بیشتر)، کمتر از ضریب اسمی است، به احتمال زیاد نتوانسته‌اند به سطح بازدهی پیش‌بینی شده دست یابند. در مجموع، تفاوت بین این دو ضریب نشان‌دهنده کیفیت مدیریت صندوق، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و شرایط بازار است که تاثیر مستقیمی بر بازدهی سرمایه‌گذاران دارد.
۳- حباب قیمتی صندوق‌های اهرمی
حباب منفی در صندوق‌های اهرمی زمانی رخ می‌دهد که قیمت واحدها کمتر از ارزش ذاتی آن‌ها باشد، که این وضعیت می‌تواند فرصتی برای خرید و افزایش بازدهی در صورت تعدیل قیمت ایجاد کند، اما ممکن است نشانه‌ای از مشکلات بنیادی صندوق باشد. از سوی دیگر، حباب صفر نشان‌دهنده تعادل میان قیمت و ارزش ذاتی است و بازدهی واقعی صندوق را بدون نوسانات ناشی از حباب منعکس می‌کند، که باعث ثبات بیشتر در عملکرد صندوق می‌شود.
تصویر زیر حباب قیمتی صندوق‌های اهرمی را نشان می‌دهد.
۴- مقایسه بازدهی صندوق‌های اهرمی بر حسب ضرایب آلفا و بتا
ضریب آلفا و ضریب بتا دو معیار مهم در ارزیابی عملکرد صندوق‌های اهرمی هستند. ضریب آلفا نشان‌دهنده عملکرد بالاتر صندوق نسبت به بازدهی مورد انتظار است. آلفای مثبت نشان از مدیریت موفق و کسب بازدهی بیشتر نسبت به بازار دارد، در حالی که آلفای منفی به معنای عملکرد ضعیف‌تر از انتظار است. از سوی دیگر، ضریب بتا میزان حساسیت صندوق به نوسانات بازار را نشان می‌دهد. بتای بالا به معنای نوسانات بیشتر و ریسک بالاتر است، درحالی‌که بتای پایین نشان‌دهنده نوسانات کمتر و ریسک پایین‌تر است. ترکیب این دو ضریب به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بازدهی و ریسک صندوق را به‌صورت جامع‌تری ارزیابی کنند و تصمیم‌گیری بهتری در سرمایه‌گذاری داشته باشند.
جدول زیر به مقایسه بازدهی صندوق‌های اهرمی براساس مدل قیمت‌گذاری CAPM پرداخته است.
براساس جدول فوق، صندوق موج با بالاترین ضریب آلفا و بتا، عملکرد بسیار خوبی نسبت به بازار داشته اما با ریسک بالاتری نیز همراه بوده است. شتاب و کاریزما نیز با ریسک متوسط عملکرد بالاتری نسبت به معیارهای مورد انتظار داشته‌اند. بیدار و نارنج ضریب آلفای صفر دارند که نشان‌دهنده عملکرد متوسط و منطبق با انتظارات است، اما بیدار با ضریب بتای بالا ریسک بیشتری را نشان می‌دهد. جهش با وجود ضریب بتای نسبتا بالا، ضریب آلفای کمتری دارد که نشان‌دهنده این است که عملکرد این صندوق به‌اندازه نوساناتش مطلوب نبوده است. توان نیز ضریب آلفای مثبت و بتای نسبتا پایین‌تری نسبت به دیگر صندوق‌ها دارد، که نشان می‌دهد عملکرد نسبی بهتری در برابر ریسک کمتری داشته است.
بخوانید: صندوق سرمایه‌گذاری و انواع آن در بازار سرمایه
انتخاب نهایی برای سرمایه‌گذاری کدام صندوق است؟
اگر به دنبال بازدهی بالا در شرایط صعودی بازار هستید و از ریسک بیشتر نمی‌هراسید، موج یا اهرم بهترین انتخاب‌ها خواهند بود. اما اگر به دنبال تعادل میان بازدهی و ریسک هستید و می‌خواهید ریسک کمتری متحمل شوید، توان با ضریب آلفای مثبت و بتای پایین‌تر گزینه مناسبی است. درنهایت، اگر استراتژی شما بیشتر به حفظ سرمایه و دریافت بازدهی باثبات متمرکز است، شتاب بهترین گزینه محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری برای صندوق‌های باقی‌مانده:
بیدار: اگر سرمایه‌گذار به دنبال عملکردی منطبق با انتظارات بازار با پذیرش ریسک بالاتر باشد، می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
نارنج اهرم: برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال یک استراتژی متعادل هستند و می‌خواهند در شرایط متنوع بازار عملکرد باثباتی داشته باشند، گزینه خوبی است.
جهش: مناسب افرادی که تمایل به بازدهی متوسط دارند، اما باید توجه داشته باشند که ممکن است به دلیل نوسانات بازار، بازدهی مورد انتظار محقق نشود.
کلام پایانی
مقایسه صندوق‌های اهرمی براساس معیارهای بازدهی، عملکرد، ترکیب دارایی و غیره نشان می‌دهد که انتخاب یک صندوق مناسب، وابسته به اهداف سرمایه‌گذاری، میزان ریسک‌پذیری و چشم‌انداز بازار است. صندوق‌هایی با ضریب اهرمی واقعی بالاتر از اسمی اغلب عملکردی فراتر از پیش‌بینی‌ها داشته‌اند، درحالی‌که صندوق‌های با ضریب واقعی پایین‌تر از اسمی نشان‌دهنده مدیریت محافظه‌کارانه‌تری هستند که می‌توانند در شرایط نوسانی بازار به حفظ سرمایه کمک کنند. تحلیل دقیق این عوامل به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با انتخاب هوشمندانه، بهینه‌ترین بازدهی را با توجه به سطح ریسک مطلوب خود کسب کنند.
سوالات متداول
صندوق اهرمی نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که با استفاده از اهرم مالی به دنبال افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری است. این صندوق‌ها پتانسیل سود بالاتری دارند اما درعین‌حال ریسک بیشتری نیز متوجه سرمایه‌گذاران خواهد بود.
برخلاف صندوق‌های سهامی یا مختلط، صندوق‌های اهرمی با استقراض و استفاده از بدهی، امکان کسب بازدهی بالاتر را فراهم می‌کنند. اما این ویژگی باعث افزایش نوسانات و ریسک سرمایه‌گذاری نیز می‌شود.
انتخاب بهترین صندوق بستگی به میزان ریسک‌پذیری و اهداف سرمایه‌گذاری شما دارد. برای بازدهی بالاتر در بازار صعودی، صندوق‌های موج و اهرم مناسب هستند. اما اگر به دنبال تعادل میان ریسک و بازدهی هستید، صندوق توان گزینه خوبی خواهد بود.
ضریب اهرمی نشان‌دهنده میزان استفاده از بدهی در سرمایه‌گذاری صندوق است. ضریب بالاتر می‌تواند بازدهی را افزایش دهد اما ریسک و نوسانات را نیز بیشتر می‌کند.
این صندوق‌ها به دلیل استفاده از اهرم مالی و نوسانات بالا، بیشتر برای سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری بالا مناسب هستند. افراد ریسک‌گریز بهتر است به سراغ صندوق‌های درآمد ثابت یا ترکیبی بروند.
