الگوی فیبوناچی: از معماری جهان، تا معاملات در روندها
الگوی فیبوناچی یک ابزار تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا سطوح مهم قیمتی را در نمودارها تعیین کنند. از این نقاط می‌توان به عنوان نقاط ورود و...
الگوی فیبوناچی یک ابزار تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا سطوح مهم قیمتی را در نمودارها تعیین کنند. از این نقاط می‌توان به عنوان نقاط ورود و خروج در معاملات، تعیین سطوح حمایت و مقاومت یا پیش‌بینی جهت روند استفاده کرد. در ادامه به‌طور مختصر این سه مورد از کاربردهای فیبوناچی بیان شده است:
کاربردهای الگوی فیبوناچی:
۱. تعیین سطوح حمایت و مقاومت:
با استفاده از نسبت‌های فیبوناچی، معامله‌گران می‌توانند سطوح مهم را در نمودارهای قیمتی تشخیص دهند. این مورد ممکن است به عنوان سطوح حمایت و مقاومت عمل کنند.
۲. تعیین نقاط ورود و خروج:
معامله‌گران می‌توانند با استفاده از الگوی فیبوناچی نقاط ورود به معاملات و خروج از آن‌ها را تعیین کنند. برای مثال، وقتی قیمت به یک سطح فیبوناچی می‌رسد و از آن باز می‌گردد، ممکن است این نقطه به عنوان فرصتی برای ورود یا خروج در نظر گرفته شود.
۳. پیش‌بینی جهت حرکت قیمت‌ها:
با استفاده از الگوی فیبوناچی، معامله‌گران می‌توانند جهت حرکت قیمت‌ها را پیش‌بینی کنند. برای مثال، اگر قیمت به یک سطح فیبوناچی برسد و نتواند آن را بشکند، این سطح به عنوان سطح مقاومت عمل کرده است و می‌توان انتظار داشت که روند نزولی شود. برعکس، اگر یک سطح فیبوناچی بتواند به عنوان حمایت عمل کند، پیش‌بینی می‌شود که روند صعودی شود.
این تنها چند مورد از کاربردهای فیبوناچی در معاملات هستند. معمولاً معامله‌گران از این ابزار برای تحلیل نمودارهای قیمتی و تصمیم‌گیری درباره معاملات خود استفاده می‌کنند. در ادامه به بررسی انواع فیبوناچی خواهیم پرداخت.
تاریخچه فیبوناچی:
لئوناردو فیبوناچی نخستین ریاضی‌دان بزرگ اروپایی در قرن سیزدهم میلادی است. کتاب محاسبات فیبوناچی تقریباً به‌طور انحصاری بر پایه الگوریتم‌های خوارزمی تدوین شده است.
معرفی دستگاه اعداد اعشاری به عنوان جایگزینی بسیار کارآمدتر به جای دستگاه اعداد رومی که استفاده از آن از زمان امپراتوری روم رایج بوده است از مهم‌ترین کارهای این ریاضی‌دان بزرگ در طول زندگی‌اش به شمار می‌آید. او در کتاب خود به نام لیبر آباکی در مورد این دستگاه می‌گوید:
«نه رقم هندی وجود دارد: ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸ و ۹ که به‌وسیله آن‌ها و همچنین علامت ۰ که در عربی صفر نامیده می‌شود.» هر عدد را می‌توان به شیوه‌ای که توضیح داده خواهد شد نوشت.
رشته‌ای از اعداد که در آن، غیر از دو عدد اول، مجموع دو عدد، عدد بعدی را ایجاد می‌کند. به این عمل ابداعی فیبوناچی، نسبت‌های فیبوناچی گفته می‌شود. این نسبت‌ها در طبیعت و حتی اعضای بدن ما نیز وجود دارند که نمایان‌گر اعتباری یک‌سری از اعداد فیبوناچی و نسبت‌های آن است. ترتیب اعداد که فیبوناچی به آن‌ها اشاره کرده است در بازارهای مالی، مخصوصا فارکس و ارز دیجیتال نیز به وفور وجود دارند.
نسبت‌های فیبوناچی در معماری جهان به وضوح دیده می‌شود. طراحی بنای تاج محل هند، صدف حلزون، ترتیب گلبرگ‌های آفتابگردان و غیره همه نمونه‌هایی از معماری بر پایه فیبوناچی در جهان هستند.
امروزه بیشترین کاربرد فیبوناچی در بازارهای مالی است که در ادامه خواهیم پرداخت.
انواع فیبوناچی:
- فیبوناچی خارجی Fibonacci Extension) EXT)
- فیبوناچی انبساطی Fibonacci Expansion) EXP)
- فیبوناچی پروجکشن Fibonacci Projection) PRO)
- فیبوناچی کمان Fibonacci arcs
- فیبوناچی باد‌بزن Fan
- فیبوناچی کانال Channel
- فیبوناچی اصلاحی Fibonacci Retracement) RET)
استفاده از هر ابزار فیبوناچی بسته به نوع کاربرد آن متفاوت است. رایج‌ترین ابزارهای قابل استفاده در معاملات، فیبوناچی‌های اصلاحی، انبساطی و پروجکشن است.
بقیه ابزارهای فیبوناچی نیز براساس نسبت‌های فیبوناچی جهت رسم سطوح حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فیبوناچی اصلاحی (بازگشتی):
این فیبوناچی پرکاربردترین نوع فیبوناچی در بازارهای مالی است. مطابق تصویر این ابزار تمام اعداد فیبوناچی از ۰ تا ۱۰۰ را دربرمی‌گیرد. فیبوناچی اصلاحی بیشتر در بازارهای رونددار صعودی یا نزولی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به کمک سطوح آن می‌توان نواحی مهم بازگشت قیمتی را مشخص کرد.
در بین سطوح بازگشتی فیبوناچی اصلاحی، تراز ۶۱.۸ مهم‌ترین سطح محسوب می‌شود. در اصطلاح روندشناسی، بازار رونددار بازاری است که اصلاح‌های آن بالاتر از تراز ۶۱.۸ باشد. با شکسته شدن تراز ۶۱.۸، بازار از حالت صعودی یا نزولی خارج شده و وارد روند هارمونیک یا کلاسیک خواهد شد (برای اطلاع بیشتر به اسلاید آموزشی انواع روند مراجعه کنید).
با حرکت نمودار به سمت تراز ۷۸.۶ تا ۸۸.۶ روند هارمونیک پدیدار می‌شود. (برای اطلاع بیشتر به اسلاید آموزش روند هارمونیک مراجعه نمایید). با حرکت نمودار به سمت تراز ۸۸.۶ تا ۱۰۰ روند کلاسیک یا خنثی پدیدار خواهد شد.(برای اطلاع بیشتر به اسلاید آموزشی روند کلاسیک مراجعه نمایید.)
فیبوناچی انبساطی (اکستنشن):
مطابق تصویر، این ابزار فیبوناچی برای مشخص کردن سطوح بالاتر از ۱۰۰ درصد استفاده می‌شود. سطوح فیبوناچی انبساطی شامل ترازهای ۱۰۰ ، ۱۱۳.۲ ،۱۲۷.۲ ،۱۶۱.۸ ،۱۷۸.۶ ،۲۰۰ و ۲۶۱.۶ است. تراز ۱۰۰ و ۱۱۳ بیشترین کاربرد را در روند کلاسیک دارند. مهم‌ترین تراز اکستنشن، تراز ۱۶۱.۸ است. به‌طوری‌که بیشتر معامله‌گران رسیدن قیمت به این تراز را برابر با اتمام روند تلقی می‌کنند.
یکی دیگر از سطوح مهم این فیبوناچی، تراز ۲۶۱.۸ است. اکثر معامله‌گران و تحلیل‌گران وقتی متوجه شوند که قیمت یک کالا یا نماد از ارزش ذاتی آن فراتر رفته، تا جایی که نمودار قیمتی آن به تراز ۲۶۱.۸ رسیده باشد، از اصطلاح <حباب قیمتی> استفاده می‌کنند و سرمایه‌گذاری روی کالای مورد نظر را پرریسک می‌دانند.
فیبوناچی پروجکشن بازتابی (آینه‌ای):
فیبوناچی پروجکشن که اصطلاحا فیبوناچی سه نقطه‌ای یا بازتابی نیز نامیده می‌شود، بازتاب‌کننده یک حرکت قیمت در گذشته، به حرکت قیمت در آینده است. به عبارت دیگر، مهم‌ترین ماهیت آن مشخص کردن ۱۰۰ درصد تشابه حرکت قیمتی بین دو روند در گذشته و آینده است.
مهم‌ترین سطح فیبوناچی پروجکشن، تراز ۱۰۰ درصد است. مطابق شکل، وقتی از نقطه A به B و درنهایت به C، فیبو را رسم می‌کنیم و تراز ۱۰۰ درصدی فیبو نمایان می‌شود، اندازه قیمت از A تا B برابر اندازه قیمت از C تا تراز ۱۰۰ درصد است. به عبارتی فیبوناچی پروجکشن عین حرکت از A تا B در گذشته را، به حرکت از C تا تراز ۱۰۰ درصد در آینده منعکس (بازتاب) می‌کند.
فیبوناچی پروجکشن به طور تخصصی در استراتژی تقارن فیبوناچی و زیگزاک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع استراتژی های معاملاتی با ابزار فیبوناچی:
استراتژی تراکم فیبوناچی
استراتژی زیگزاگ فیبوناچی
استراتژی تقارن فیبوناچی
استراتژی پایان روند فیبوناچی
استراتژی شناسایی روند فیبوناچی
استراتژی woodie cci
استراتژی همگرایی فیبوناچی
استراتژی‌های هارمونیک
استراتژی خلاف روند فیبوناچی
و ……
کلام آخر:
در اسلایدهای قبلی با ماهیت فیبوناچی آشنا شدیم. فیبوناچی یکی از پرکاربردترین ابزارها محسوب می‌شود که برخلاف استراتژی‌های دیگر به تنهایی می‌تواند در انجام هرچه بهتر معاملات به معامله‌گران کمک کند.
همواره این نکته مهم را در نظر بگیرید که معامله‌گران باید هر کدام از ابزارهای فیبوناچی را برای استراتژی مخصوص به خود به کار ببرند.
به‌طور مثال، استفاده از فیبوناچی پروجکشن برای تشخیص سطوح انتهای روند، باعث عملکرد اشتباه معامله‌گر و فعال شدن حد ضرر خواهد شد.
لازم به ذکر است که رمز موفقیت قطعی در معامله‌گری، براساس استراتژ‌های فیبوناچی، تمرین، تکرار و بک‌تست گرفتن استراتژی‌ها براساس روانشناسی فردی است.
