همه چیز درباره گواهی سپرده شمش طلا در بازار ایران

سرمایه‌گذاران به دنبال روش‌هایی هستند که علاوه‌بر حفظ ارزش دارایی‌ها، امنیت و نقدشوندگی بالایی نیز داشته باشد. خرید طلا، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین نمادهای ثروت، همواره جذابیت خود را حفظ کرده است. اما نگهداری فیزیکی طلا، مشکلات و چالش‌های خاص خود را دارد؛ از جمله نگرانی‌های امنیتی، هزینه‌های نگهداری و مشکلات مربوط به نقل و انتقال. سرمایه‌گذاری در گواهی شمش طلا یک راه‌کار نوین و کارآمد محسوب می‌شود؛ زیرا می‌تواند چالش‌ها را به حداقل برساند.

گواهی شمش طلا ، سندی معتبر و رسمی است که نشان‌دهنده مالکیت مقدار معینی طلا است؛ بدون نیاز به نگهداری فیزیکی آن. این گواهی‌ها توسط بانک‌ها و موسسات مالی معتبر صادر می‌شوند و مزایای بسیاری را به همراه دارند. از جمله این مزایا می‌توان به امنیت بالا، کاهش ریسک‌های مرتبط با نگهداری فیزیکی، نقدشوندگی آسان و قابلیت استفاده در معاملات مالی اشاره کرد. گواهی شمش طلا نه تنها مورد توجه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای قرار گرفته است، بلکه به‌عنوان یک ابزار مالی موثر برای افراد و کسب‌وکارها نیز شناخته می‌شود.

در این مقاله، به بررسی اهمیت و کاربردهای گواهی شمش طلا خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه این ابزار مالی می‌تواند در بهبود مدیریت دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها نقش مهمی ایفا کند. 

گواهی سپرده شمش طلا چیست؟

گواهی سپرده شمش طلا یک سند مالی است که نشان‌دهنده مالکیت مقدار مشخصی از شمش طلا است. ارزش هر گواهی برابر با یک دهم گرم از شمش طلای یک کیلوگرمی با عیار ۹۹۵ است. گواهی شمش طلا برای اولین‌بار در اسفندماه سال ۱۴۰۱ در بورس عرضه شد. اگر قیمت طلای 18 عیار رشد کند یا افت نماید، ارزش گواهی نیز افزایش می‌یابد یا کاهش پیدا می‌کند.

نحوه صدور گواهی شمش طلا

 بانک یا موسسه مالی پس از تایید خلوص و وزن طلا، گواهی سپرده شمش طلا صادر می‌کند که قابل خرید و فروش در بازارهای مالی است. برای خرید این گواهی، ابتدا باید از بورس کالا کد معاملاتی دریافت کنید. اشخاص حقیقی می‌توانند از طریق سامانه ایبیگو (EBGO) اقدام کنند که نیازمند احراز هویت در سامانه سجام است. اشخاص حقوقی باید به کارگزاری مراجعه کنند.

پس از ثبت‌نام در سامانه ایبیگو و اخذ کد آنلاین (که اغلب تا ۳ روز کاری تایید می‌شود)، می‌توانید با نام کاربری و رمز عبور ارسالی از طریق ایمیل، معاملات خود را آغاز کنید. گواهی سپرده شمش طلا با نماد «CD1G0B0001» معامله می‌شود. حداقل میزان خرید 0.1 گرم و حداکثر 100 گرم است.

مزایا و معایب گواهی شمش طلا 

مزایا:

امنیت بالا

گواهی سپرده شمش طلا توسط بانک‌ها و موسسات مالی معتبر صادر می‌شود که از امنیت بالایی برخوردار است. علاوه‌براین، نیازی به نگهداری فیزیکی طلا نیست که این امر خطر سرقت و گم شدن را از بین می‌برد.

سرمایه‌گذاری کوچک

با حداقل میزان خرید 0.1 گرم (100 سوت)، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کوچک نیز فراهم است. از طرفی، اخذ کد برای بورس کالا در عرض ۲۴ ساعت، معافیت از مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد، تحویل شمش از خزانه بانک و اطمینان از اصالت و عیار طلای خریداری‌شده، از دیگر مزایای گواهی شمش طلا است.

معایب: 

ریسک نوسانات قیمت طلا

قیمت طلا به شدت تحت‌تاثیر نوسانات بازارهای جهانی است و ممکن است دچار کاهش شود. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید آمادگی مواجهه با نوسانات قیمت را داشته باشند.

عدم دسترسی به طلای فیزیکی

برخی سرمایه‌گذاران ممکن است ترجیح دهند طلای فیزیکی در اختیار داشته باشند که در این نوع سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر نیست. گواهی سپرده تنها نماینده مالکیت طلا است و دسترسی به خود طلای فیزیکی را محدود می‌کند. برخی کارمزدها و هزینه‌ها، نیاز به احراز هویت کامل و سخت‌گیرانه و محدودیت‌های قانونی و مقرراتی از دیگر معایب معاملات گواهی سپرده شمش است.

سازوکار خرید گواهی چگونه است؟

برای انجام معاملات در این بازار، مشتری وجوه مدنظر خود را به حساب کارگزار خود واریز می‌نماید. کارگزار موظف است معادل وجوه واریزی مشتری، وجه را با استفاده از شناسه واریز یکتای مشتری به حساب عملیاتی معرفی‌شده از سوی بورس کالای ایران واریز کند. بورس کالا حداکثر ظرف یک روز کاری، معادل وجوه واریزی، سبد دارایی مشتری را شارژ می‌نماید. در این شرایط، مشتری قادر به خرید در این بازار خواهد بود.

بابت خدمات نگهداری شمش طلا در انبار، هزینه انبارداری دریافت می‌شود. هزینه مزبور مشمول مالیات ارزش افزوده است. هزینه انبارداری نیز از طریق سازوکار دفتر دارایی دارنده گواهی سپرده شمش طلا، تسویه می‌شود؛ یعنی اگر دارنده اقدام به فروش گواهی سپرده شمش طلا نماید، هزینه انبارداری وی از وجه معامله کسر و در دفتر دارایی انباردار اعمال می‌شود. چنانچه دارنده قصد تحویل‌ گرفتن دارایی پایه را از انبار داشته باشد، باید بعد از ارائه درخواست خروج دارایی، هزینه‌های انبارداری را از طریق افزایش اعتبار دفتر خود به میزان این هزینه، تسویه نماید تا مجوز خروج دارایی پایه از انبار را داشته باشد.

تفاوت گواهی سپرده شمش با سایر روش‌های سرمایه گذاری در طلا

سرمایه‌گذاری در طلا به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که هر یک دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. در ادامه، مزایا و معایب گواهی سپرده شمش طلا با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری در طلا مقایسه شده است.

۱- گواهی سپرده شمش طلا

مزایا:

امنیت بالا: نیاز به نگهداری فیزیکی طلا نیست و خطرات مرتبط با سرقت یا گم شدن از بین می‌رود.

نقدشوندگی سریع: گواهی‌ها در بازارهای مالی به راحتی خرید و فروش می‌شوند.

شفافیت قیمت‌گذاری: قیمت‌گذاری براساس نرخ‌های جهانی انجام می‌شود.

سرمایه‌گذاری کوچک: امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم (حداقل 0.1 گرم)، وجود دارد.

معایب:

کارمزدها: بابت معاملات و نگهداری گواهی‌ها، هزینه‌ پرداخت می‌شود.

نیاز به احراز هویت و کد معاملاتی: فرآیند ثبت‌نام و دریافت کد معاملاتی ممکن است پیچیده باشد.

عدم دسترسی به طلای فیزیکی: سرمایه‌گذاران نمی‌توانند به طلای فیزیکی دسترسی داشته باشند.

۲- خرید فیزیکی طلا (سکه و شمش)

مزایا:

مالکیت فیزیکی: سرمایه‌گذار مالک واقعی طلا است و می‌تواند آن را نگهداری کند.

استفاده شخصی: از طلا به‌عنوان جواهرات و زیورآلات استفاده می‌شود. 

معایب:

خطر سرقت و گم شدن: نگهداری فیزیکی طلا با خطرات امنیتی همراه است.

هزینه نگهداری: برای نگهداری طلا، محلی امن و هزینه‌بر (مثل صندوق امانات)، نیاز است.

مشکلات نقدشوندگی: فروش طلا به‌صورت فیزیکی می‌تواند زمان‌بر باشد و با قیمت‌های متفاوتی انجام شود.

۳- صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا

مزایا:

نقدشوندگی بالا: معاملات این صندوق‌ها در بورس انجام می‌شود و به راحتی قابل خرید و فروش هستند.

عدم نیاز به نگهداری فیزیکی: نیازی به نگهداری فیزیکی طلا نیست.

معایب:

کارمزدها: بابت مدیریت صندوق و معاملات، کارمزد دریافت می‌شود.

تاثیر نوسانات بازار: ارزش صندوق‌ها مستقیما تحت‌تاثیر نوسانات بازار طلا است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری به چه میزان مجاز به خرید گواهی هستند؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا، مجاز به خرید حداقل ۱۰۰۰ گواهی سپرده کالایی معادل با ١٠٠ گرم شمش طلا و حداکثر ٥٠ کیلوگرم شمش طلا هستند.

ساعات معاملات گواهی شمش در بورس:

معاملات در کلیه روزهای کاری از شنبه تا پنج‌شنبه انجام می‌شود. به این منظور هر جلسه معاملاتی شامل یک دوره پیش‌گشایش از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۰:۳۰ و حراج پیوسته آن در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۷:۰۰ انجام می‌شود. همچنین، ساعت معاملات روزهای پنجشنبه از ۱۰:۳۰ الی ۱۵ است.

کلام پایانی

گواهی شمش طلا به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم و پرکاربرد در بازارهای مالی، نقش اساسی در تضمین اعتماد و شفافیت معاملات دارد. این گواهی‌ها نه تنها ابزاری برای سرمایه‌گذاری امن و پایدار فراهم می‌کنند، بلکه با استانداردهای بالا و تضمین‌های معتبر، به معامله‌گران اطمینان خاطر می‌دهند. استفاده هوشمندانه از گواهی شمش طلا می‌تواند یک راهبرد موثر در تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک باشد. بنابراین، آگاهی و شناخت کافی از فرآیندها و مزایای مرتبط با این گواهی‌ها، برای هر سرمایه‌گذاری ضروری است.