مزایا و معایب قراردادهای اختیار معامله
قراردادهای اختیار معامله ابزارهای مالی پیچیده‌ای هستند که به معامله‌گران امکان می‌دهند تا در بازارهای مالی به شکل انعطاف‌پذیرتری عمل کنند. این قراردادها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا دارایی‌های معینی را در تاریخ‌های مشخص با قیمت‌های توافقی بخرند یا بفروشند.
قراردادهای اختیار معامله ابزارهای مالی پیچیده‌ای هستند که به معامله‌گران امکان می‌دهند تا در بازارهای مالی به شکل انعطاف‌پذیرتری عمل کنند. این قراردادها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا دارایی‌های معینی را در تاریخ‌های مشخص با قیمت‌های توافقی بخرند یا بفروشند.
با وجود جذابیت‌های فراوانی که این ابزارها برای کسب سود و مدیریت سرمایه ارائه می‌دهند، استفاده از آن‌ها نیازمند دقت و آگاهی بسیار زیادی است. معامله‌گران ماهر جوانب مختلف این قراردادها را به‌دقت بررسی می‌کنند تا بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند و درعین‌حال، ریسک‌های مرتبط را مدیریت می‌کنند. در این مقاله به مزایا و معایب اختیار معامله پرداخته‌ایم تا بیشتر از ریسک‌ها و فرصتهای معامله قراردادهای آپشن آگاه شوید.
آشنایی با انواع قراردادهای اختیار معامله
مزایای اختیار معامله
۱- پوشش ریسک:
با خرید قراردادهای اختیار، سرمایه خود را در برابر زیان محافظت می‌کنید. یعنی اگر معاملات خلاف پیش‌بینی شما پیش برود، فقط به‌اندازه مقدار پولی که ابتدا به‌عنوان پرمیوم پرداخت کردید، ضرر می‌کنید.
۲- بازار دو طرفه:
در معاملات اختیار این امکان را دارید که با خرید قراردادهای اختیار در صعود بازار و با فروش قراردادهای اختیار در نزول بازار سود کنید.
۳- وجود اهرم:
اهرم مالی (Leverage) در قراردادهای اختیار معامله به این معنی است که سرمایه‌گذار می‌تواند با استفاده از سرمایه کم، کنترل بیشتری بر دارایی‌های پایه داشته باشد و در صورت تغییر قیمت دارایی پایه، سود یا زیان بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در آن دارایی تجربه کند. اهرم به واسطه ویژگی‌های ذاتی قراردادهای اختیار معامله به وجود می‌آید. در ادامه به نحوه کارکرد اهرم مالی در این قراردادها می‌پردازیم:
فرض کنید شما ۱۰۰۰ واحد ضخود را با قیمت اعمال ۵۰ ریال و پرمیوم ۲ ریال، به ارزش کل ۲۰۰۰ ریال (۲ ریال × ۱۰۰۰ سهم) خریداری کرده‌اید. اگر به‌جای خرید ضخود، مستقیما ۱۰۰۰ سهم از خودرو را با قیمت ۵۰ ریال خریداری می‌کردید، باید ۵۰۰۰۰ ریال (۵۰ ریال × ۱۰۰۰ سهم) پرداخت می‌کردید. اما با معامله ضخود فقط با پرداخت ۲۰۰۰ ریال، شما کنترل ۱۰۰۰ سهم از شرکت را به دست گرفته‌اید. حال فرض کنید قیمت سهام به ۶۰ ریال افزایش یابد. شما می‌توانید اختیار خرید خود را اعمال کنید و سهام را با قیمت ۵۰ ریال بخرید و بلافاصله با قیمت ۶۰ ریال بفروشید. سود شما به ازای هر سهم ۱۰ ریال ( ۱۰ =۵۰ ـ ۶۰) خواهد بود که برای ۱۰۰۰ سهم مجموعا ۱۰۰۰۰ ریال است. بعد از کسر پرمیوم ۲۰۰ ریالی، سود خالص شما ۹۸۰۰ ریال است. در صورت خرید مستقیم سهام، فرض می‌کنیم سود شما به ازای هر سهم نیز ۱۰ ریال خواهد بود که برای ۱۰۰۰ سهم مجموعا ۱۰۰۰۰ ریال می‌شود. اما شما برای این سود باید ۵۰۰۰۰ ریال سرمایه‌گذاری کرده باشید، نه ۲۰۰ ریال.
۴- وجود استراتژی‌های متنوع برای کسب سود:
در حالت عادی، هنگام فعالیت در بورس و خرید نمادهای عادی بازار، تنها در صورتی سود می‌کنید که قیمت نماد افزایش پیدا کند. اما در بازار آپشن درصورتی‌که پیش‌بینی‌تان مبنی بر کاهش قیمت باشد، می‌توانید اقدام به فروش قرارداد اختیار کنید و با کاهش قیمت دارایی‌تان نیز سود کسب کنید.
۵- بیمه کردن معاملات:
قراردادهای اختیار معامله این امکان را به معامله‌گر می‌دهند تا دارایی‌های پایه را که در بازار اصلی معامله می‌شوند، در برابر کاهش قیمت بیمه کنند. به‌طور مثال، فرض کنید سهام خودرو را خریداری کرده‌اید. با منفی شدن بازار نگران کاهش قیمت نماد هستید. برای بیمه کردن سرمایه خود، یک معامله خرید روی اختیار فروش خودرو (طخود) باز می‌کنید. در این حالت با کاهش قیمت در بازار اصلی، معامله شما در بازار اختیار به سود می‌رسد. در نتیجه، بازار اختیار محل امنی برای بیمه کردن سرمایه خود، در برابر کاهش قیمت نماد در بازار بورس است.
معایب اختیار معامله
۱- عمق کم بازار:
بازار اختیار نسبت به بازار اصلی بورس، عمق کمتری دارد. دلایل متعددی برای عمق کم بازار اختیار وجود دارد. عدم آشنایی عمده سهام‌داران با بازار اختیار، گریز از ریسک‌های بدون دامنه در معاملات فروش اختیار، مبالغ بالای پرداختی برای پرمیوم، باعث کاهش حجم معاملات در این بازار می‌شود.
۲- پیچیدگی در انجام معاملات:
از دیگر معایب اختیار معامله وجود چهار حالت از معامله برای قراردادهای اختیار به حساب می‌آید که باعث سردرگمی و ابهام معامله‌گران تازه‌وارد می‌شود.
۳- احتمال ورشکستگی از دیگر معایب اختیار معامله :
خریدار قراردادهای اختیار، ریسک مشخصی به‌اندازه مقدار پرمیوم را متحمل می‌شود. اما از آنجا که دامنه‌ای برای معاملات فروش وجود ندارد، احتمال از دست رفتن کل سرمایه یا اصطلاحا کال مارجین شدن برای فروشنده اختیار وجود دارد.
بیشتر بخوانید: اختیار معامله و آنچه باید در مورد این نوع از معاملات بدانید
سخن پایانی
قراردادهای اختیار خرید ابزارهای مالی قدرتمندی هستند که می‌توانند به سرمایه‌گذاران کمک کنند تا از فرصتهای بازار بهره‌مند شوند و ریسک‌های خود را مدیریت نمایند. بااین‌حال، استفاده موثر از این قراردادها نیازمند درک عمیق و تجربه کافی است. آگاهی از مزایا (مانند امکان سودآوری بالا و انعطاف‌پذیری) و معایب (از جمله پیچیدگی و ریسک زیان)، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و از این ابزار مالی به‌طور هوشمندانه‌تری استفاده کنند.
سوالات متداول
اختیار معامله یک ابزار مالی است که به سرمایه‌گذاران امکان مدیریت ریسک و کسب سود از تغییرات قیمت دارایی‌های پایه را می‌دهد. مزایای آن شامل پوشش ریسک، استفاده از اهرم مالی، امکان سود در بازار نزولی و بیمه کردن سرمایه است.
سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید اختیار فروش، دارایی‌های خود را در برابر کاهش قیمت بیمه کنند. در صورت افت قیمت دارایی، قرارداد اختیار فروش سودآور شده و زیان احتمالی را جبران می‌کند.
ریسک‌های این نوع معامله شامل پیچیدگی در اجرای استراتژی‌ها، احتمال ورشکستگی برای فروشندگان، و عمق کم بازار است که می‌تواند نقدشوندگی را کاهش دهد.
اهرم مالی به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد با سرمایه‌ای کم، کنترل بیشتری بر دارایی‌های پایه داشته باشند. این ویژگی باعث می‌شود سود یا زیان بالقوه نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در دارایی پایه بیشتر باشد.
اختیار معامله به دلیل پیچیدگی و ریسک‌های بالا برای همه سرمایه‌گذاران مناسب نیست. افراد تازه‌کار باید قبل از ورود به این بازار، دانش کافی کسب کنند و با استراتژی‌های مدیریت ریسک آشنا شوند.
